2021
15 października15 października br. w Instytucie Ekonomicznym Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Elblągu odbyła się II ogólnopolska konferencja naukowa pt. „SAMORZĄD TERYTORIALNY W POLSCE – STAN OBECNY I PERSPEKTYWY” Partycypacja w samorządzie terytorialnym – szansa na zwiększenie efektywności funkcjonowania wspólnot lokalnych czy ryzyko rozwoju populizmu?
Problematyka partycypacji społecznej jest coraz częściej analizowana przez badaczy zagadnień samorządu terytorialnego. Bez wątpienia ma to związek z widocznym wzrostem zaangażowania obywateli w rozstrzyganie spraw lokalnych, zwłaszcza na szczeblu gminy. Nie byłoby to możliwe bez przywrócenia w 1990 r. samorządu terytorialnego oraz systematycznego wprowadzania mechanizmów, które pozwoliły na wzmocnienie udziału mieszkańców w sprawowaniu władzy lokalnej.
Wiele dotychczasowych inicjatyw miało charakter oddolny i rodziło się spontanicznie w odpowiedzi na specyficzne potrzeby danej wspólnoty terytorialnej, która sama decydowała o kształcie rozwiązań instytucjonalnych mogących najskuteczniej zapewnić aktywizację jej mieszkańców. Różnorodności regulacji w aktach prawa miejscowego sprzyjała postawa ustawodawcy, który do niedawna regulował tylko niektóre narzędzia partycypacyjne i w sposób ogólny określał ramy prawne, których należało się trzymać przy projektowaniu szerszej przestrzeni dla partycypacji lokalnej lub regionalnej.
Sytuacja ta zmieniła się w znacznym stopniu po uchwaleniu 11 stycznia 2018 r. ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (Dz.U. z 2018 r., poz. 130). Od tej pory wiele kwestii związanych z partycypacją w samorządzie terytorialnym, zwłaszcza tych, które dotyczą budżetu obywatelskiego i inicjatywy uchwałodawczej mieszkańców, jest prawnie rozstrzygniętych w sposób odgórny. Stąd właśnie zrodziła się potrzeba namysłu, czy nowe rozwiązania prawne stanowią szansę na zwiększenie efektywności funkcjonowania wspólnot lokalnych, czy może raczej rodzą ryzyko rozwoju populizmu.
Stopniowe poszerzanie katalogu instytucji demokracji partycypacyjnej i bezpośredniej skłania do refleksji nad ich prawnym uregulowaniem i rzeczywistym funkcjonowaniem. II ogólnopolska konferencja naukowa pt. „Samorząd terytorialny w Polsce – stan obecny i perspektywy” stała się okazją do podjęcia debaty nad dostrzegalnymi problemami partycypacji w samorządzie terytorialnym, a także do sformułowania wniosków i rekomendacji na przyszłość. Dlatego też odwołujemy się do doświadczeń różnych samorządów terytorialnych w Polsce, w tym również miasta Elbląg, regionu elbląskiego oraz województwa warmińsko-mazurskiego.
Konferencja odbyła się w trybie zdalnym. Wszystkich zainteresowanych tematyką związaną z samorządami terytorialnymi w Polsce zachęcamy do obejrzenia relacji znajdującej się na kanale YouTube PWSZ w Elblągu oraz zamieszczonej pod poniższym programem.
SESJA PLENARNA
10.00 - rozpoczęcie konferencji, przywitanie i prowadzenie:
dr hab. Krzysztof Sidorkiewicz, prof. uczelni, PWSZ w Elblągu
Wystąpienie JM Rektora PWSZ w Elblągu dra inż. Jarosława Niedojadło, prof. uczelni
10.15-10.30 Wystąpienia zaproszonych gości
10.30-10.45 dr hab. Piotr Uziębło, prof. UG, Krytyczna analiza rozwiązań ustawowych dotyczących partycypacji mieszkańców na szczeblu samorządowym (wybrane zagadnienia)
10.45-11.00 dr hab. Maciej Serowaniec, prof. UMK w Toruniu, Inicjatywa lokalna jako alternatywna forma partycypacji obywateli na szczeblu samorządu terytorialnego
11.00-11.15 dr hab. Zbigniew Kudrzycki, Urząd Gminy w Rozogach, Debata nad raportem o stanie gminy w praktyce na przykładzie gmin Związku Gmin Warmińsko – Mazurskich
PANEL I. PARTYCYPACJA MIESZKAŃCÓW I JEJ NARZĘDZIA
Moderator: dr Henryk Gawroński, prof. uczelni, PWSZ w Elblągu
11.45-12.00 prof. dr hab. Roman Kisiel, mgr Emil Walendzik, UMW w Olsztynie, Rola konsultacji społecznych w planowaniu rozwoju regionalnego – doświadczenia województwa warmińsko-mazurskiego
12.00-12.15 dr Marcin Adamczyk, UWM w Olsztynie, Petycja, skarga, wniosek czy obywatel wie co podpisuje?
12.15-12.30 dr Katarzyna Jachimowicz, PWSZ w Elblągu, Debata nad raportem o stanie jednostki samorządu terytorialnego jako forma partycypacji
12.30-12.45 dr Henryk Gawroński, prof. uczelni, PWSZ w Elblągu, Konsultacje społeczne i uzgodnienia w procesie tworzenia i funkcjonowania związku metropolitalnego
12.45-13.00 Patrycja Prasak, UMK w Toruniu, Referendum lokalne jako forma odwołania organu wykonawczego gminy
13.00-13.15 Michał Kołbuc, UMK w Toruniu, Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza jako instytucja demokracji bezpośredniej
PANEL II. ORGANIZACJE POZARZĄDOWE, RADY MŁODZIEZOWE
Moderator: dr inż. Marcin Bukowski, PWSZ w Elblągu
11.45-12.00 dr Ewa Jakubiak, Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży, Współpraca władzy publicznej z organizacjami pozarządowymi na przykładzie Gminy Śniadowo. Ujęcie prawno- instytucjonalne
12.00-12.15 dr Joanna Rosłon-Żmuda, UG, Współpraca organizacji pozarządowych z samorządem gdyńskim
12.15-12.30dr Ewa Pachura, PWSZ w Elblągu, Realizacja samorządowych zadań publicznych z zakresu bezpieczeństwa przez organizacje pozarządowe województwa warmińsko-mazurskiego
12.30-12.45 dr Beata Słobodzian, UG, Rady młodzieżowe jako forma partycypacji lokalnej – przykład miasta Gdańska
12.45-13.00 dr inż. Marcin Bukowski, PWSZ w Elblągu, Młodzieżowa rada miasta jako narzędzie budowania zaangażowania na rzecz wspólnoty lokalnej
PANEL III. PARTYCYPACJA A FINANSE PUBLICZNE Cz. 1
Moderator: dr Katarzyna Olszewska, PWSZ w Elblągu
11.45-12.00 dr Ewelina Markowska, Wyższa Szkoła Handlowa w Radomiu, Budżet obywatelski jako narzędzie rozwoju lokalnego
12.00-12.15 dr Arkadiusz Gryko, Akademia Pomorska w Słupsku, Budżet partycypacyjny jako narzędzie rozwoju lokalnego na przykładzie miast na prawach powiatu województwa pomorskiego
12.15-12.30 dr Katarzyna Jurewicz-Bakun, Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży, Budżet obywatelski jako instrument partycypacji obywatelskiej na przykładzie miasta Białystok
12.30-12.45 dr hab. Krzysztof Sidorkiewicz, prof. uczelni, mgr inż. Robert Turlej, PWSZ w Elblągu, Blaski i cienie budżetu obywatelskiego. Opinia mieszkańców Elbląga o budżecie obywatelskim
12.45-13.00 dr Maja Krasucka, Uniwersytet Opolski, Alokacja środków budżetu obywatelskiego na projekty sportowe a strategiczne cele rozwoju sportu Opola
13.00-13.15 dr Krystyna Radecka-Romaniuk, UWM w Olsztynie, Idea zrównoważonego rozwoju z perspektywy budżetu partycypacyjnego
PANEL IV. PARTYCYPACJA A FINANSE PUBLICZNE Cz. 2
Moderator: dr Olga Filaszkiewicz, PWSZ w Elblągu
13.30-13.45 dr Dariusz P. Kała, Akademia Ekonomiczno-Humanistyczna w Warszawie, Charakterystyka zadań publicznych zgłaszanych przez Ochotnicze Straże Pożarne w ramach budżetów obywatelskich
13.45-14.00 dr Szymon Kisiel, UWM w Olsztynie, Regulacje prawne w zakresie finansowania inicjatyw w ramach budżetów partycypacyjnych na przykładzie Olsztyna
14.00-14.15 dr Jacek Pieczonka, Uniwersytet Opolski, Fundusz sołecki a integracja i współpraca w środowiskach wiejskich
14.15-14.30 mgr Bartosz Kalisz, PWSZ w Elblągu, Ewolucja budżetu obywatelskiego w Płocku w latach 2013-2021
14.30-14.45 lic. Paulina Stobiecka, PWSZ w Elblągu Budżet obywatelski jako instrument partycypacji społecznej
14.45-15.00 lic. Monika Hasić, PWSZ w Elblągu, Budżet obywatelski jako forma partycypacji społecznej w procesie zarządzania lokalnego na przykładzie wybranych aglomeracji miejskich w Polsce w 2020 r.
15.00-15.15 Barbara Bielińska, PWSZ w Elblągu, Budżet obywatelski jako forma zaangażowania mieszkańców w sprawy lokalne na przykładzie miasta Malborka
PANEL V. INNE ASPEKTY PARTYCYPACJI
Moderator: dr inż. Tomasz Winnicki, PWSZ w Elblągu
13.30-13.45 dr hab. Bogusław Bembenek, prof. PRz, dr hab. Agata Surówka, prof. PRz, Portal geostatystyczny jako wiarygodne źródło informacji użytecznych w organizacji pro-rozwojowych inicjatyw lokalnych pokolenia Y w jednostkach samorządu terytorialnego. Inkluzja społeczna i zaangażowanie obywatelskie ludzi młodych w sprawy publiczne
13.45-14.00 dr Marta Paszek, Uniwersytet Rzeszowski, Wspólnoty mieszkaniowe a partycypacja w samorządzie terytorialnym
14.00-14.15 dr inż. Hanna Mierzejewska, PWSZ w Elblągu, Partycypacja społeczna a bezpieczeństwo
14.15-14.30 mgr Martyna Zawadzka, Uniwersytet Warszawski, Próby angażowania społeczności lokalnej w konflikt w gminach z władzą podzieloną
14.30-14.45 dr Krzysztof Grablewski, PWSZ w Elblągu, Rola samorządu lokalnego w realizacji usług społecznych
14.45-15.00 mgr Oskar Sęk, PWSZ w Elblągu, Występowanie zjawiska prekariatu, a skłonność do partycypacji społecznej w samorządzie terytorialnym
15.00-15.15 lic. Bartłomiej Wasiak, PWSZ w Elblągu, Postawy wobec migracji, a partycypacja społeczna w samorządzie terytorialnym
15.30 PODSUMOWANIE KONFERENCJI
Moderator:
dr hab. Krzysztof Sidorkiewicz, prof. uczelni, PWSZ w Elblągu
Data publikacji: 15 października 2021